Jak pracują nerki kota?

Nerki są częścią układu moczowego, ale ich praca ma wpływ na cały organizm zwierzęcia. Dlatego gdy nerki zaczynają zawodzić, pociąga to za sobą szereg zmian, które nie ograniczą się tylko do wydalania moczu. Jakie konsekwencje może mieć niewydolność nerek u kota? Jakie objawy mogą świadczyć o problemach z nerkami i do czego będzie prowadzić nieleczona choroba?

Nerki to narządy odpowiedzialne za filtrowanie krwi, usuwanie szkodliwych substancji z organizmu wraz z moczem i zatrzymywanie składników niezbędnych dla organizmu. W ten sposób wydalane są między innymi metabolity leków oraz mocznik, kreatynina, kwas moczowy i bilirubina.

Jednak to nie jedyna funkcja nerek. Wpływają one także na:

• objętość płynów ustrojowych,
• ciśnienie tętnicze krwi,
• gospodarkę elektrolitową,
• produkcję czerwonych krwinek niezbędnych do transportu tlenu do komórek,
• równowagę kwasowo-zasadową,
• gospodarkę wapniowo-zasadową (poprzez wytwarzaniu aktywnej formy witaminy D3),
• metabolizm glukozy (glukoneogeneza), aminokwasów i rozkład hormonów.

Więcej na temat zdrowia kota można dowiedzieć się tutaj.

Rozpoznanie choroby nerek u kota

Niewydolność nerek oraz problemy z układem moczowym to jedne z częstszych schorzeń kotów. Rozpoznanie przewlekłej choroby nerek jest trudne, ponieważ początkowe objawy tej choroby są bardzo subtelne. Przyczyny niewydolności nerek kocich nerek mogą być bardzo zróżnicowane.

Choroba kocich nerek może przybierać postać ostrą lub przewlekłą. W pierwszym przypadku do upośledzenia pracy narządu może dojść na skutek infekcji, zatrucia toksycznymi dla kotów roślinami, środkami chemii gospodarczej, preparatami owadobójczymi czy lekami.

Przewlekła niewydolność nerek u kota może być konsekwencją stanu ostrego, w którym doszło do znacznego uszkodzenia tego narządu. Często współwystępuje z takimi schorzeniami, jak cukrzyca czy zapalenie trzustki. Niektóre przypadki niewydolności nerek u kotów dotyczą młodych osobników. Są to schorzenia wrodzone spowodowane wadami rozwojowymi płodu.

Choroby nerek zazwyczaj dotykają mruczących seniorów, ale nierzadko zdarzają się również przypadki tej poważnej choroby u młodszych zwierzaków (niektóre rasy, np. koty abisyńskie i perskie są szczególnie genetycznie predysponowane do podobnych problemów). Wpływ na to ma kocia genetyka, skłonność gatunku do odwadniania się, podatność na infekcje dróg moczowych, zła dieta i wiele innych – do problemu może doprowadzić też chociażby uraz mechaniczny lub zatrucie rośliną doniczkową. Dodatkowo, schorzenie to ujawnia objawy bardzo późno i w często niespecyficzny sposób. Nawet uważni obserwatorzy pupili mogą przegapić pierwszy dzwonek alarmowy.

Stadia choroby nerek u kota

Początkowe stadium choroby jest praktycznie niezauważalne. Objawy często występują w momencie, gdy uszkodzona jest już ponad połowa miąższu nerek. Dlatego tak ważne jest wykonywanie okresowych badań krwi, szczególnie u kotów starszych. Niejednokrotnie takie badanie może pozwolić wykryć pojawiające się nieprawidłowości funkcjonalności nerek. Oznaką problemów jest podwyższony poziom mocznika i kreatyniny we krwi.. Pierwsze niepokojące objawy choroby nerek to częste oddawanie moczu i zwiększone pragnienie.

Natomiast kolejne stadia choroby wiążą się z zauważalnymi objawami somatycznymi.

Objawy niewydolności nerek u kota

Jak rozpoznać chorobę u pupila? Niestety nie jesteśmy w stanie sami stwierdzić, że nerki naszego pupila są powiększone. Do tego potrzebny jest aparat usg i wiedza fachowa. Natomiast właściciel mruczka może zauważyć następujące objawy:

• brak apetytu i silne wymioty (nawet po wypiciu jedynie wody),
• zwiększone pragnienie i nasilone oddawanie moczu prowadzące do odwodnienia,
• spadek masy ciała,
• apatię i otępienie,
• biegunkę,
• owrzodzenia jamy ustnej i stany zapalne dziąseł,
• charakterystyczny cuchnący zapach z pyszczka (rybny, amoniakowy),
• przebarwienia i zmatowienie sierści,
• zaburzenia neurologiczne takie jak drżenie ciała, drgawki, kłopoty z poruszaniem się czy zmiany w zachowaniu zwierzęcia.

Ostre uszkodzenie nerek u kota

W pierwszej kolejności niewydolność nerek u kota traktuje się jako postać ostrą. W zależności od tego, co uznaje się za przyczynę choroby leczy się ją antybiotykami (w przypadku zakażeń bakteryjnych), podawaniem kroplówek, dializami (szczególnie gdy doszło do zatrucia poprzez spożycie czegoś toksycznego), a czasami przetacza się również krew.

Nieodzowna jest również zmiana kociej diety, po to by nie obciążać dodatkowo organizmu. Wczesne wykrycie i właściwie leczone ostre uszkodzenie nerek jest chorobą uleczalną, po której kot może wrócić do pełni sprawności. Warto jednak pamiętać, by uważniej obserwować mruczka pod kątem podobnego schorzenia, regularnie robić mu badania krwi i karmić mruczka karmą dla nerkowców.

Więcej na temat substancji toksycznych dla kota można przeczytać tutaj.

Przewlekła choroba kocich nerek

O przewlekłej niewydolności nerek można mówić wtedy, kiedy około 70% kanalików nerkowych zostaje trwale uszkodzonych przez postępującą chorobę. W tym przypadku mamy już do czynienia z chorobą nieuleczalną, ponieważ uszkodzony narząd nigdy się nie zregeneruje. Natomiast właściwe leczenie i odżywianie chorego kota może wydłużyć mu życie o jakiś czas.

Współczesna medycyna wie, jak radzić sobie z podobnymi pacjentami. Należy jednak pamiętać, że opieka nad zwierzakiem z przewlekłą niewydolnością nerek jest bardzo wymagająca.

Strategie leczenia chorób nerek

W zależności od rodzaju choroby i jej podłoża oraz stopnia uszkodzenia nerek stosuje się nieco odmienne strategie leczenia. Najczęściej konieczne jest podanie antybiotyków, regularne podawanie płynów podskórnie (raz na kilka dni), a także stosowanie leków na obniżenie ciśnienia krwi oraz poziomu fosforu. Dodatkowo, o ile to możliwe, stosuje się dializowanie albo przetoczenie krwi.

Zaawansowanej chorobie nerek często towarzyszy anemia związana z niedostatkami erytropoetyny, dlatego ją również należy uzupełniać poprzez okresowe iniekcje. Bardzo ważna jest również zmiana kociej diety na karmy o obniżonej zawartości fosforu. W diecie mruczka powinny się też znaleźć leki osłonowe i probiotyki. Wszystko to nie jest jednak w stanie zatrzymać rozwoju choroby, lecz jedynie go spowolnić i względnie kontrolować, by przedłużyć życie kota.

Koty z przewlekłą niewydolnością nerek muszą znajdować się pod stałą opieką lekarza weterynarii i mieć regularnie wykonywane USG nerek oraz badania krwi.

Jak długo może żyć kot z niewydolnością nerek?

To pytanie zadaje sobie każdy właściciel, który staje w obliczu podobnej diagnozy. Niestety na to pytanie ma ma jednoznacznej odpowiedzi. To, jak długo kot może żyć z przewlekłą niewydolnością nerek, zależy od kilku czynników:

• stopnia uszkodzenia nerek,
• wcześniejszych problemów zdrowotnych,
• wystąpienia innych problemów zdrowotnych u kota w trakcie przewlekłej niewydolności nerek (chore koty nie powinny przyjmować dodatkowych leków obciążających nerki, ale niekiedy jest to konieczne),
• wieku kota,
• przestrzegania zasad dietetycznych,
• regularnego podawanie leków i badanie zwierzaka, by korygować terapię,
• rodzaju karmy podawanej pupilowi.

Warto pamiętać, że weterynarze mają coraz większe doświadczenie w kontrolowaniu stanu zdrowia kotów z przewlekłą niewydolnością nerek, a możliwości terapeutyczne stale się zwiększają. Jeszcze do niedawna zaawansowane choroby nerek były wyrokiem, w tej chwili można wydłużyć życie pupila.

Czym karmić kota z niewydolnością nerek? Dieta kota nerkowego

Leczenie przewlekłej choroby nerek wiąże się ze zmianą ich diety. Zwierzaki z podobnym schorzeniem często nie mają apetytu, a zachęcenie ich do jedzenia jest ważne po to, by wzmocnić koci organizm. Istnieją specjalne karmy na niewydolność nerek u kotów, warto jednak uważnie zapoznać się z ich składem. Na rynku znaleźć można bowiem propozycje jedzenia właściwego dla nerkowców, ale bez oznaczenia na opakowaniu. W diecie kota z problemem nerkowym najważniejsze jest kontrolowanie poziomu wapnia i fosforu oraz odpowiednia zawartość białka. Posiłki powinny być serwowane regularnie i często. Niestety, większość powszechnie dostępnych karm nie spełnia tego wymogu, ponieważ w pokarmie jest za mało białka lub, charakteryzuje się ono niską jakością, a sporą część składu kociego jedzenia zajmują puste węglowodanowe wypełniacze. Kolejną sprawą w kontekście karmy dla kotów i profilaktyki chorób nerek jest odpowiednie nawodnienie mruczka. Jak już wspomnieliśmy, kot powinien pić kilka razy dziennie, bowiem ma genetyczne predyspozycje do odwadniania się, co wiąże się z chorobami nerek.

Wiele leków wymaga podawania razem z pokarmem, a jednocześnie wymaga przerwy między kolejnymi medykamentami (np. leki obniżające fosfor należy podawać z jedzeniem i w odstępie minimum dwóch godzin od innych środków, które to inne środki również mogą – choć nie muszą – wymagać podawania z pokarmem).

Profilaktyka chorób nerek u kota

Badania profilaktyczne u kotów zdrowych powinny być wykonywane nie rzadziej niż raz do roku po to, aby wyłapać jak najwcześniejsze stadium ewentualnej rozwijającej się choroby nerek (lub innych chorób o charakterze metabolicznym). Leczenie przewlekłej choroby nerek wymaga robienia badań co mniej więcej 3-6 miesięcy. Do podstawowego pakietu profilaktycznego zaliczamy:

• badanie krwi – morfologię, szeroką biochemię, poszerzony jonogram,
• badanie ogólne moczu z oceną osadu,
• USG jamy brzusznej, nerek i dolnych dróg moczowych,
• kontrolę stomatologiczną,
• u kotów starszych niż 8 lat pomiar ciśnienia, echo serca oraz sprawdzenie parametrów tarczycowych z krwi.

Diagnostyka i leczenie chorób nerek powinno uwzględniać, w którym stadium znajduje się choroba (od II do IV, stadium I to kot zdrowy), bo od tego zależy dalsze postępowanie medyczne i zastosowana dieta.

Suplementacja przy przewlekłej chorobie nerek u kota

Nawet jeśli kot z problemami nerkowymi będzie spożywał dopasowaną do jego potrzeb karmę, wciąż zazwyczaj wymaga on dodatkowej suplementacji. Suplementy dla nerkowców dzielą się na kilka grup o specyficznym działaniu. Możemy zatem wyróżnić:

• wyłapywacze fosforu – ich celem jest dodatkowe związywanie wolnych soli fosforu w przewodzie pokarmowym tak, aby nie trafiały one do krwi,
• preparaty wspomagające pracę nerek – zazwyczaj są to produkty wieloskładnikowe, w których znajdziemy oligosacharydy, polipeptydy, nienasycone kwasy tłuszczowe (głównie Omega 3), witaminy D i E czy też l-arginina,
• synbiotyki – preparaty łączące w sobie probiotyki odpowiednich dedykowanych mięsożercom szczepów bakterii i drożdży oraz prebiotyki, ułatwiające ich zasiedlenie w jelitach; dbają one o właściwą mikroflorę jelitową, która niestety często ulega wtórnie uszkodzeniom w trakcie choroby,
• inne suplementy, wspomagające pracę serca, trzustki, wątroby itp.

Bardzo ważne jest to, aby pilnować regularnego podawania zaleconych zwierzakowi suplementów – także wtedy, gdy pacjent ma gorszy apetyt i sam nie chce jeść. Regularna suplementacja często ma wpływ na to, czy stan pacjenta się polepsza czy pogarsza.

Powrót: Zdrowie kotów.