Czym jest cukrzyca u kota?

Cukrzyca u kota jest złożoną chorobą wynikającą z braku hormonu insuliny lub niewystarczającej odpowiedzi na insulinę. Gdy kot je, jego układ trawienny rozkłada pokarm na różne składniki, w tym glukozę, która jest przenoszona do komórek przez insulinę. Kiedy kot nie wytwarza insuliny lub nie może jej normalnie wykorzystać, to poziom cukru we krwi wzrasta. Rezultatem jest hiperglikemia, która nieleczona może powodować u kota wiele skomplikowanych problemów zdrowotnych. Ważne jest, aby zrozumieć, że cukrzycę u kota można leczyć, a wiele kotów chorych na cukrzycę może prowadzić szczęśliwe i zdrowe życie.

Typowe objawy cukrzycy u kota

Oto oznaki, że kot może mieć cukrzycę:

• zmiana apetytu, czyli zwiększony lub zmniejszony apetyt,
• utrata wagi,
• nadmierne pragnienie, czyli zwiększone spożycie wody,
• zwiększone oddawanie moczu,
• oddawanie moczu w miejscach innych niż kuweta,
• nieprzyjemny zapach oddechu,
• ospałość i apatia,
• odwodnienie,
• zmierzwiona matowa sierść,
• zakażenie dróg moczowych.

Warto nadmienić również, iż cukrzyca może prowadzić do kolejnych powikłań zdrowotnych. Nieleczona cukrzyca u kota może doprowadzić miedzy innymi do stłuszczenia wątroby, niedokrwienia nerwów, zmniejszenia masy ciała w kończynach, a co za tym idzie osłabienia ruchów i nieprawidłowego stawiania kończyn. Cukrzyca może również spowodować infekcję pęcherza, choroby skóry, uszkodzenia siatkówki oka, a nawet poważnej kwasicy ketonowej.

Więcej artykułów o chorobach kotów można przeczytać tutaj.

Rodzaje cukrzycy u kota

Cukrzycę u kota można podzielić na następujące typy:

• typ I (brak produkcji insuliny),
• typ II (zaburzona produkcja insuliny wraz z nieodpowiednią odpowiedzią na hormon).

U kotów chorych na cukrzycę typu II może rozwinąć się cukrzyca typu I. Tak naprawdę, zanim u większości kotów zdiagnozowana zostanie cukrzyca, rozpoznaje się u nich chorobę typu I. Aby przeżyć, koty te wymagają terapii insuliną. Koty z chorobą typu II mogą reagować również na inne formy terapii.

Przyczyny rozwoju cukrzycy u kota

Dokładna przyczyna cukrzycy u kota nie jest znana. Znaczącą rolę w procesie rozwoju cukrzycy u futrzaków odgrywają przede wszystkim:

• insulina – dzięki niej glukoza może przedostać się z krwiobiegu do komórek,
• wiążące insulinę receptory w komórkach – otwierają kanały przepuszczające glukozę do komórek,
• białka odpowiadające za transport glukozy do komórek – umożliwiają wchłanianie się glukozy przez błony komórkowe,
• przemiany glukozy w wątrobie – w nietypowych przypadkach może powstać glukoza z innych związków niż glikogen, wówczas mamy do czynienia z glukogenezą.

Zbyt duża ilość glukozy w krwiobiegu, przyczynia się do tworzenia dużej ilości wolnych rodników, które niszczą komórki organizmu i nasilają procesy niszczące i wpływające na starzenie się organizmu.

Genetyka, nadczynność tarczycy, choroba trzustki i nieprawidłowe złogi białka w trzustce mogą odgrywać rolę w powodowaniu tego zaburzenia. Innymi czynnikami powodującymi rozwój cukrzycy wydają się być otyłość, płeć (częściej chorują samce kotów niż samice), rasa i wiek kota. Cukrzycę mogą również wywołać długotrwale stosowane leki hamujące ruję lub preparaty sterydowe.

Cukrzyca często dotyka starsze koty z nadwagą. Otyłość jest częstą przyczyną insulinooporności, gdy organizm wytwarza normalne ilości insuliny, ale insulina nie działa prawidłowo w organizmie. Koty leczone sterydami lub innymi lekami immunosupresyjnymi są również podatne na cukrzycę, ponieważ leki te mogą powodować insulinooporność.

Co robić, jeśli kot ma cukrzycę?

Jeśli u kota występują jakiekolwiek nieprawidłowe objawy kliniczne wymienione powyżej, należy natychmiast zgłosić się do lekarza weterynarii. Nieleczona cukrzyca u kota może doprowadzić do choroby nerek, zaburzeń neurologicznych lub innych chorób metabolicznych. Koty chore na cukrzycę typu I, aby przeżyć, wymagają terapii insuliną.

Rozpoznanie cukrzycy u kota

Aby prawidłowo zdiagnozować cukrzycę u kota, lekarz weterynarii powinien zebrać informacje o objawach klinicznych, przeprowadzi badanie fizykalne oraz sprawdzi badania krwi i moczu. Kluczowe jest pomiar poziomu glukozy u kota. Niestety wynik może być zaburzony, ponieważ kot może mieć wysoki poziom cukru we krwi, gdy jest zestresowany wizytą u weterynarza. Dlatego rozpoznania choroby dokonuje się również na podstawie objawów klinicznych zgłaszanych przez właściciela, wysokiego poziomu cukru we krwi i cukru w ​​moczu. Można również zastosować test na fruktozaminę, czyli badanie krwi mierzące poziom cukru w ciągu ostatnich dwóch tygodni.

Leczenie cukrzycy

Każdy kot z cukrzycą jest indywidualnością i inaczej reaguje na terapię. Leczenie cukrzycy u kota opiera się na tym, jak poważne są objawy choroby i czy występują inne problemy zdrowotne, które mogłyby skomplikować terapię.

Niektóre koty w chwili pierwszej diagnozy są poważnie chore ( mają choroby współistniejące) i wymagają kilkudniowej intensywnej opieki szpitalnej w celu uregulowania poziomu cukru we krwi.

Koty, których stan jest bardziej stabilny w momencie pierwszej diagnozy, mogą reagować na leki doustne lub zmianę diety na ubogą w węglowodany.

Odpowiednie leczenie cukrzycy u kota wymaga regulacji poziomu glukozy we krwi. Zazwyczaj polega ono na podawaniu zastrzyków z insuliny. Po ustaleniu indywidualnego sposobu leczenia zwierzaka i sprawdzeniu jego wagi, weterynarz powinien poinstruować, jak podawać zastrzyki z insuliny w domu. Dawka insuliny dla kota zależy od jego wagi. Futrzaki zazwyczaj potrzebują dwóch dawek insuliny dziennie w formie zastrzyków lub wstrzykiwacza do insuliny. Zastrzyk insuliny należy podawać co 12 godzin. Na szczęście zastrzyki są bezbolesne, szybkie i łatwe do wykonania. Weterynarz powinien również pokazać, jak przeprowadzać badania poziomu glukozy w domu, w celu monitorowania poziomu cukru u kota. Konieczne mogą być również inne rutynowe badania krwi.

Jak wyjaśni lekarz weterynarii, ważne jest, aby zawsze podawać kotu insulinę o tej samej porze każdego dnia i regularnie podawać posiłki w połączeniu z lekami. Taki sposób podawania pozwala to na zrównanie się zwiększonej ilości składników odżywczych we krwi z maksymalnym poziomem insuliny. Zmniejszy to ryzyko, że poziom cukru będzie się wahał za wysoko lub za nisko. Przy pomocy weterynarza można stworzyć harmonogram karmienia zgodny z czasem przyjmowania leków przez zwierzaka.

Ważne jest również, aby unikać podawania kotu choremu na cukrzycę przysmaków o wysokiej zawartości glukozy.

Jaka jest odpowiednia dieta dla kota z cukrzycą?

Dieta dla kota z cukrzycą jest specyficzna. Żywność dla kota z cukrzycą należy natychmiast zmienić na karmę light dla kota. Zmiana jest konieczna, również w celu pozbycia się nadmiernych kilogramów. Jeśli kot spożywa karmę suchą, to należy ją zmienić na karmę mokrą lub suchą, ale z niewielką ilością węglowodanów. Produkty dla kotów z cukrzycą często określane są nazwą „diabetic” i można je kupić w gabinetach weterynaryjnych. Najlepszym sposobem odżywiania kota z cukrzycą jest karma z wysoką zawartością mięsa oraz większą ilością tłuszczu niż węglowodanów. Wówczas kot przestanie otrzymywać pożywienie powodujące u niego wysokie stężenie glukozy po posiłku.

Ile posiłków dziennie powinien jeść kot z cukrzycą?

Kot z cukrzycą powinien otrzymywać posiłki regularnie, o stałych godzinach. Dlatego warto uregulować częstotliwość i ich wielkość. Nie należy podawać zbyt dużej ilości jedzenia, gdyż może to doprowadzić do otyłości u kota. Lepiej jest podawać mniejsze porcje w ciągu dnia w regularnych odstępach czasu. Również aktywność i sen, powinny być kontrolowane pod względem czasu i regularności. Jeśli futrzak przyzwyczajony jest do jedzenia wszystkiego na raz lub zbyt dużych porcji, w późniejszym okresie życia będzie miał problemy z kontrolowaniem poziomu insuliny. Dlatego też zaleca się podawanie mu tych samych porcji przez całe dorosłe życie.

Wpływ cukrzycy na organizm

Insulina wiążąc się z receptorami w komórkach organizmu umożliwia przepływ glukozy z krwiobiegu do wnętrza komórek, umożliwiając w ten sposób ich odżywianie. Skutkami niedoboru insuliny są:

• zaburzenie odżywiania komórkowego
• podniesiony poziom potasu – nie jest on w stanie wnikać do komórek (jego transport również reguluje insulina); nadmiar potasu we krwi nie zawsze znajduje odzwierciedlenie w wynikach w badań, ponieważ jest on usuwany wraz z moczem, a przy towarzyszącej cukrzycy, nadprodukcji moczu (wielomoczu), organizm pozbywa się go szybko
• lipemia – podniesiony jest poziom lipidów we krwi, ponieważ insulina współdziała z lipazą w metabolizmie tłuszczów, który może zostać zaburzony.

Wpływ cukrzycy na trzustkę

W zależności od czasu trwania choroby, uszkodzenia trzustki mogą być odwracalne lub nie. U kotów cierpiących na cukrzycę dochodzi także do produkcji amyliny, która gromadzi się w komórkach wysp trzustki, co dodatkowo zmniejsza produkcję insuliny. Wtórnie może się pojawić współistniejące zapalenie trzustki i jej niewydolność. Przy przedłużającej się hiperglikemii, może dojść do obumarcia komórek. W takiej sytuacji cukrzyca staje się chorobą nieodwracalną.

Wpływ cukrzycy na mózg

Mózg nie potrzebuje pośrednictwa insuliny, by móc ją wykorzystać jako źródło energii. Jest jednak bardzo wrażliwy na jej obniżony poziom. W leczeniu cukrzycy, bardzo ważne jest nie dopuszczenie do gwałtownego spadku poziomu glukozy we krwi (np. przy przedawkowaniu insuliny). Może to prowadzić do wstrząsu hipoglikemicznego i uszkodzenia mózgu.

Wpływ cukrzycy na nerki

„Poziom nerkowy” glukozy oznacza takie jej stężenie we krwi, które uniemożliwia jej przechodzenie przez nerki do moczu. Pojawienie się glukozy w moczu nazywane jest glukozurią. Cukier w moczu wymusza na nerkach zwiększone przepuszczanie wody, przez co powstają większe ilości moczu (wielomocz). Organizm traci w ten sposób znaczne ilości płynów, które próbuje uzupełnić przez wypijanie obfitej ilości (polidypsja).

Więcej na temat chorób nerek u kotów można przeczytać tutaj.

Wpływ cukrzycy na układ pokarmowy

Komórki układu pokarmowego sygnalizują zaniżony poziom glukozy, ponieważ nie przenika ona do nich z krwi. Skutkiem tego jest poczucie głodu i większy apetyt, by uzupełnić niedobory energii. Niestety dostarczenie pokarmu nie rozwiązuje problemu, bo glukoza nadal nie przenika do komórek. Uruchamia się innych mechanizm, mający za zadanie wytworzyć energię dla komórek. W wątrobie zachodzi proces glukoneogenezy, podczas którego wątroba syntetyzuje glukozę z niecukrowych substratów, a jednym z produktów ubocznych tych przemian są ciała ketonowe. Ich zwiększony poziom stwierdza się we krwi i w moczu, z którym są wydalane. Obecność ciał ketonowych może powodować nudności, a przez to brak apetytu, mimo zwiększonego uczucia głodu. Wysoki poziom ciał ketonowych może doprowadzić również do kwasicy ketonowej, a w konsekwencji do śmierci.

Jak zapobiegać cukrzycy u kota?

Właściwa dieta i regularna aktywność fizyczna mogą znacznie pomóc w uniknięciu rozwoju cukrzycy u kota. Wiadomo także, że otyłość przyczynia się do insulinooporności, zatem należy pilnować aby kot nie był przekarmiany i otyły.

Cukrzyca u kota – rokowania

Każdy opiekun kota zastanawia się jakie są rokowania dla jego pupila i jak długo może on żyć. Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ wiele zależy od stopnia zaawansowania choroby i współpracy zwierzęcia.

Warto jednak pamiętać, że nieleczona cukrzyca prowadzi do poważnego zatrucia organizmu, kwasicy ketonowej, uszkodzenia wątroby czy nerek. Wszystkie te stany zagrażają życiu i mogą doprowadzić do przedwczesnej śmierci zwierzęcia. Dlatego ważne jest, aby właściciel podjął natychmiastowe działanie i rozpoczął leczenie schorzenia.

Powrót: Zdrowie kotów.